EDUKACJA EKOLOGICZNA
Z UDZIAŁEM RODZINNYCH OGRODÓW DZIAŁKOWYCH
Jak już wiemy z poprzednich spotkań ( zorganizowanych przez Okręgowy Zarząd PZD w Pile - we wrześniu i grudniu ubiegłego roku), dotyczących pozyskiwania dodatkowych funduszy dla Rodzinnych Ogrodów Działkowych, największe możliwości rysują się na polu edukacji ekologicznej. Jest to całkowicie nowe zadanie dla działkowców, które może wywoływać w wielu z nas niechęć, obawy czy wręcz sprzeciw. Są to jednak typowe reakcje na sytuacje nowe i aby odnaleźć się w nowej dla nas rzeczywistości, konieczne jest przełamanie naszych wcześniejszych stereotypów. Aby spełnić założenia programowe PZD wytyczone na ostatnim Okręgowym i Krajowym Zjeździe Delegatów konieczna jest zmiana naszego wizerunku ( mam tutaj na myśli otworzenie się Rodzinnych Ogrodów Działkowych na te grupy społeczeństwa, które do tej pory nie miały z nami niewiele wspólnego – a może to my nie chcieliśmy mieć z nimi kontaktów, traktując Ich jak intruzów, dodatkowy kłopot czy problem. Przecież na każdym ogrodzeniu ROD wiszą tabliczki zakazujące wstępu na teren ogrodu „osobom obcym”, nowe twarze dostrzegamy od razu i sprawdzamy zasadność pobytu na terenie ogrodu. Ma to swoje uzasadnienie z punktu widzenie bezpieczeństwa ogrodu, mieliśmy wiele przypadków wandalizmu i bezmyślnego niszczenia mienia działkowców. Teraz mamy być przyjaźni, otwarci i chętni dla tych, którzy będą zainteresowani naszym ogrodem. Mamy wręcz wykazywać inicjatywę, aby zachęcać wszystkich do interesowania się tym co robimy i jak żyjemy na „działkach”.)
W myśl przysłowia „ czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”, wydaje się, że podjęcie przez Ogrody Działkowe działań edukacyjno-ekologicznych, jest taką niszą, w której możemy wiele zdziałać – a przy tym jeszcze może i zarobić. Przygotowując atrakcyjną ofertę uwzgledniającą tematykę ekologiczną możemy przyciągnąć zainteresowanie licznych odbiorców począwszy od przedszkoli a na starszym pokoleniu kończąc. Wspomniałam wcześniej o niszy – czyli strefie dotąd niezagospodarowanej, nie bez podstaw. Otóż analizując liczne, już zrealizowane programy z zakresu edukacji ekologicznej na poziomie przedszkolnym z terenu miasta Chodzieży, jak też Program Ochrony Środowiska dla gminy Chodzież na lata 2012-2015 oraz Program Powiatu Trzcianecko – Czarnkowskiego, zauważyłam tylko w jednym przypadku wizytę dzieci z przedszkola w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym. Jako partnerzy w realizacji tych programów wymieniane są różne instytucje i placówki od Lasów Państwowych po miejskie tereny zielone, organizacje pozarządowe typu: LOP, ale nie na ma wśród nich Ogrodów.
Prof. Dr. Hab. Ryszard Łukaszewicz mówi, że aby wspomagać, inspirować i kierować procesem edukacyjnym, konieczne jest tworzenie, organizowanie i reorganizowanie OKAZJI. OKAZJA EDUKACYJNA traktowana jest jako sposób działania – metoda: musi zawierać przedmiot odkrycia i punkt wyjścia. Uważam, że teren ROD sam w sobie jest taką okazją – okazją w sensie dosłownym, jak i w rozumieniu definicji prof. Łukaszewicza.
A czym jest edukacja ekologiczna?
– to koncepcja kształtowania i wychowania w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego,
– to psych – pedagogiczny proces oddziaływania na człowieka w celu kształtowania jego świadomości ekologicznej,
– to wszelkie formy działalności skierowanej do społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, które mają na celu wpływanie na poziom świadomości ekologicznej, propagowanie konkretnych zachowań korzystnych dla środowiska naturalnego, upowszechnianie wiedzy o przyrodzie.
Pole działania dla działkowców jest może i nowe, ale przecież Rządowy Program Ochrony Środowiska obowiązuje już od 2001 roku ( w celu realizacji polityki rządowej państwa, zarząd województwa, powiatu i gminy sporządzają odpowiednio wojewódzki, powiatowy i gminny program ochrony środowiska). Też nie jesteśmy partnerami w realizacji tych programów. Już w dniu 26 lutego 2002 r. Rozp. MEN i S w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, wprowadza edukację ekologiczną w postaci oddzielnej ścieżki edukacyjnej o charakterze wychowawczo – dydaktycznym, począwszy od II etapu edukacyjnego. Powołuję się na przepisy obligujące do podejmowania działań proekologicznych dlatego, że daje nam to wprost możliwości i warunki do tworzenia OKAZJI EDUKACYJNO – EKOLOGICZNYCH. Chciejmy je tylko wykorzystać – opracujmy sami PROGRAM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ realizowany pod egidą PZD za pośrednictwem ROD.
W czasie realizacji programu, konieczne jest umożliwienie adresatom tego programu tj. dzieciom, młodzieży czy starszym mieszkańcom bezpośrednie i pośrednie poznanie środowiska. Konieczne jest więc zaplanowanie, zorganizowanie i zrealizowanie cyklu zajęć, spotkań tj. OKAZJI, kształtujących pojęcia i wyobrażenia przyrodnicze, wzbogacające zasób ich wiedzy i doświadczeń. Na działce mamy bazę – należy tylko właściwie ją zaprezentować i wykorzystać – czyli „sprzedać” tę wiedzę i doświadczenie, które sami posiadamy.
Moduły edukacji ekologicznej – czyli bloki tematyczne realizowane są poprzez właściwie dobrane formy ( od wycieczki, eksperymenty po konkursy, prelekcje, publikacje z łamach prasy lokalnej czy lokalnej telewizji kablowej oraz np. pikniki dla dzieci dla rodzin).
Jakie mogą być poruszane problemy czyli tematy – moduły, bloki? Otóż tematem może być właściwie wszystko z czym mamy do czynienie w trakcie naszej pracy na działce: od tematów o bardzo dużym stopniu ogólności
CZTERY PORY ROKU, CZTERY ŻYWIOŁY,
ZROZUMIEĆ PRZYRODĘ, POGODA – PRZYRODA – EKOLOGIA,
EKOLOGICZNE WARZYWA Z EKOLOGICZNEJ DZIAŁKI,
AKTYWNE SPĘDZANIE CZASU WOLNEGO, ZDROWY STYL BYCIA I ŻYCIA,
do tematów bardzo szczegółowych:
WIOSNA W OGRODZIE,
CO PISZCZY W TRAWIE,
ŚWIĘTO DZRZEWA, ŚWIĘTO ZIEMI, ŚWIĘTO PIECZONEGO ZIEMNIAKA
BABCIA I DZIADEK Z WNUKAMI NA DZIAŁCE, itd…………
Aktywny kontakt z przyrodą pozwala wykształcić u dziecka właściwy stosunek do wszystkiego, co żywe, stopniowo doprowadzając do zrozumienia przez nie roli człowieka w przyrodzie. Wówczas zrozumie, że stosunek do przyrody jest miarą kultury człowieka a zdolność odczuwania piękna natury, odpowiedzialność za postępowanie człowieka w świecie przyrody świadczą o jego bogactwie duchowym.
Dzieci muszą być pełnowartościowym partnerem dorosłych w walce o ochronę środowiska. Należy tylko dać im szansę, a wyrośnie z nich pokolenie, które umiejętnie będzie korzystało z darów Ziemi i rozwijającej się cywilizacji. Dzieci nie mają jeszcze utrwalonych stereotypów, dlatego stosując odpowiednie formy i metody pracy, można skutecznie i efektywnie kształtować ich postawy – zgodne z etyką ekologiczną.
Prof. J. Aleksandrowicz – „Dobro tzn. właściwy stosunek do świata i ludzi. Właściwy tzn. taki, który jest korzystny nie tylko dla człowieka, ale i dla innych istot.”
Prezes ROD „ Pod Gruszą” w Chodzieży
Jolanta Mysiak
17.02.2016
Informacja dla Zarządów ROD Okręgu Pilskiego.
Zgodnie z ustaleniami na naradzie szkoleniowej poniżej przekazujemy informacje adresowe dotyczące Lokalnych Grup Działania na terenie naszego Okręgu, a także Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz funduszy unijnych.
Dane informacyjne dotyczące funduszy unijnych i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu.
Konsultacje działkowców w Lokalnym Punkcie Informacyjnym Funduszy Europejskich w Pile.
W dniu 28 stycznia 2016 r. w siedzibie Lokalnego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich w Pile, działkowcy z naszego okręgu przeprowadzili konsultacje nt. możliwości pozyskiwania środków z funduszy europejskich dla rodzinnych ogrodów działkowych. Uczestniczący w spotkaniu Prezes Okręgu w Pile Marian Praczyk przedstawił potrzeby i oczekiwania działkowców w zakresie finansowego wsparcia ich działalności, w szczególności pozyskania środków zewnętrznych na działalność statutową oraz modernizację infrastruktury w ogrodach. Efektem niniejszych konsultacji jest informacja opracowana przez „Punkt Informacyjny” dla potrzeb ROD, którą zamieszczamy poniżej:
M.O.
Komunikat KR PZD w sprawie udzielania pełnomocnictw dla zarządów ROD do występowania o dofinansowywanie z funduszy europejskich, krajowych i lokalnych - 30.12.2015
Prezydium Krajowej Rady PZD obradujące w dniu 29 grudnia 2015 roku, przyjęło kolejne rozwiązanie systemowe, które ma na celu usprawnienie działań struktur PZD w zakresie pozyskiwania środków finansowych z funduszy europejskich, krajowych i lokalnych. Prezydium Krajowej Rady PZD w uchwale nr 364/2015 z dnia 29 grudnia br., określiło tryb wydawania pełnomocnictw do reprezentowania PZD przy czynnościach związanych z pozyskiwaniem i rozliczaniem zadań realizowanych w ROD przy udziale środków publicznych pozyskiwanych między innymi z: funduszy europejskich w ramach programów unijnych, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, Senior –WIGOR i innych środków publicznych. Czytaj więcej.
Konferencja informacyjno-szkoleniowa Prezesów ROD okręgu pilskiego.
W dniu 12 grudnia 2015 r. w Pile odbyła się konferencja informacyjno-szkoleniowa poświęcona podsumowaniu dotychczasowych działań związanych z pozyskiwaniem środków unijnych, z państwowego i wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz budżetów samorządów lokalnych. W spotkaniu udział wzięli członkowie Okręgowego Zarządu PZD, Prezesi ROD oraz członkowie Okręgowej Komisji Rewizyjnej. Z zaproszonych gości na konferencję przybyli: Jolanta Lipska i Sebastian Maćkowiak z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, Paweł Kucharczyk z Departamentu Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, Franciszek Tamas Starosta Pilski, Tadeusz Teterus Starosta Czarnkowsko – Trzcianecki, Bogdan Tomaszewski Przewodniczący Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego, Michał Piechocki Wicestarosta Wągrowiecki, Mirosław Wieczór Burmistrz Wronek, Grzegorz Kaźmierczak Wiceburmistrz Czarnkowa, Kazimierz Michalak członek Zarządu Powiatu Szamotulskiego, Jolanta Sobieszczyk Naczelnik Wydziału Inwestycji i Nadzoru z UM w Pile, Czesław Greczyło Dyrektor Rejonowego Związku Spółek Wodno-Melioracyjnych w Złotowie, Agnieszka Kulesza Prezes Czarnkowsko – Trzcianeckiej LGD, Marek Romaniec Dyrektor biura LGD Krajna Złotowska, Grzegorz Kamiński współprowadzący szkolenia w okręgu pilskim, Elżbieta Thomas Przewodnicząca Rady Miejskiej w Krzyżu Wlkp. i Sekretarz Okręgowej Komisji Rewizyjnej PZD oraz Wilk Marcin radny Miasta i Gminy we Wronkach jednocześnie Prezes ROD „1000 P.P.” we Wronkach.
Konferencję otworzył i prowadził Marian Praczyk Prezes OZ. Przywitał działkowców i zaproszonych gości, a następnie przedstawił informację o sytuacji w PZD po minionej kadencji. Miniona kadencja została podsumowana na tegorocznych zebraniach sprawozdawczo – wyborczych w ROD, okręgowych i XII Krajowym Zjeździe PZD. Była to najtrudniejsza kadencja, która przyniosła długo oczekiwane efekty dzięki walce działkowców, wspieranej przez samorządy i organizacje społeczne. Uchwalono nową Ustawę o Rodzinnych Ogrodach Działkowych, znowelizowano Ustawę Prawo budowlane, która uchroniła nasze altany przed rozbiórką, uchwalony Statut PZD został zarejestrowany w KRS oraz regulamin ROD. Nowo uchwalone podstawy prawne i organizacyjne przyjęte na X Okręgowym i XII Krajowym Zjeździe PZD wdrażamy systematycznie. Dzisiejsza konferencja jest podsumowaniem dotychczasowych działań Okręgowego Zarządu PZD w Pile wspólnie z Zarządami ROD w sprawie możliwości pozyskania środków unijnych, krajowych i wojewódzkich oraz samorządów lokalnych. W lipcu br. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wlkp. odbyło się spotkanie delegacji z prezesami wielkopolskich OZ. Po tym spotkaniu wysłaliśmy katalog niezbędnych potrzeb wspierających ROD w Okręgu Pilskim. We wszystkich powiatach zorganizowano seminaria szkoleniowo-informacyjne z udziałem prezesów i członków zarządów ROD, przedstawicieli władz samorządowych i gminnych, spółek wodnych oraz LGD. W trakcie spotkań zgłoszonych zostało wiele propozycji programowych i dotyczących dalszej współpracy. Na zakończenie swojego wystąpienia zachęcił zaproszonych gości oraz prezesów ROD do dyskusji i zgłaszania propozycji. W dyskusji głos zabrali między innymi:
Grzegorz Kamiński – skupił się na dwóch obszarach dofinansowania – środki unijne i Regionalny Program Operacyjny Województwa Wlkp. W pierwszym przypadku będzie trudno pozyskać środki z tego programu ponieważ skala potrzeb jest różna. W drugim obszarze istnieje możliwość dotacji celowych z urzędu gmin. Projekt uchwały dla rad gminnych umożliwiający udzielanie dotacji celowych dla ROD jest w trakcie uzgodnień z Regionalną Izbą Obrachunkową.
Paweł Kucharczyk – program PROW na lata 2014/2020 dopiero rusza i nie mam dla Państwa dobrych informacji. Jako pojedyncze ogrody nie można przypisać ROD jako potencjalnego beneficjenta ponieważ stowarzyszenie PZD posiada siedzibę w Warszawie – tak stanowi rozporządzenie. Stąd niezbędne jest zgłaszanie programu przez KR PZD w Warszawie do Ministerstwa Rolnictwa. Muszą to być programy ogólno dostępne nie tylko dla działkowców ale również dla społeczności lokalnej, a ich realizacja poprzez LGD w programach lokalnych strategii rozwoju. Należy posiadać 100% środków, a dotacje unijne to refundacja, która może być zrealizowana jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki określone w programie.
Mirosław Wieczór - uwielbiam współpracować z działkowcami we Wronkach. Wronki są przykładem pozyskiwania środków zewnętrznych i to w rekordowych ilościach. Zawsze mówię swoim Prezesom (ROD), że gmina może się nimi podzielić. Obecnie pracujemy nad taką uchwałą abyśmy mogli wspierać wszystkie ogrody działkowe z Gminy Wronki.
Sebastian Maćkowiak i Jolanta Lipska – w ramach programów WFOŚ i GW w Poznaniu można uzyskiwać dotacje lub pożyczki inwestycyjne na programy związane z edukacją, ekologią i energią odnawialną.
ROD nie mogą jednak być beneficjentami tych programów. Pełne informacje zamieszczone są na stronie internetowej WOFŚ i GW gdzie można przeanalizować wszystkie programy.
Franciszek Tamas – Powiat Pilski jest dumny z ogrodów działkowych i dziękuje za obecność podczas różnego rodzaju imprez, które jednoczą społeczeństwo powiatu. Działkowcy są obecni na wystawach, dożynkach, pod pomnikami tam gdzie ludzie honoru, gdzie ludzie, którzy tworzą jedność społeczeństwa powinni być. Powiat Pilski będzie wspierał działkowców na to co pozwala prawo i w ramach posiadanych możliwości.
Tadeusz Teterus, Grzegorz Kaźmierczak, Bogdan Tomaszewski – Powiat Czarnkowsko – Trzcianecki i Czarnków reprezentujemy wspólnie oraz z prezesami poszczególnych ogrodów działkowych. Jest nas wielu i w ten sposób wyrażamy wspólne działania chcemy być ambasadorem spraw rodzinnych ogrodów działkowych.
W Powiecie Czarnkowsko – Trzcianeckim ogrody, które maja problemy związane z pomocą prawną tę pomoc otrzymają. Jesteśmy otwarci na pomoc finansową. Zapraszamy ogrody działkowe do wspólnej organizacji dożynek powiatowych.
Agnieszka Kulesza – nowym działaniem, która nasza grupa przewiduje są tzw. małe granty w ramach których widzimy pomoc skierowaną w waszym kierunku ale będą mogły korzystać tylko organizacje pozarządowe zarejestrowane w KRS i mające siedzibę na naszym terenie. Rozporządzenie mówi, że będą mogły się ubiegać sekcje i koła. Jeżeli wasze ogrody rodzinne będą mógły być zakwalifikowane do tej grupy wówczas takiego wsparcia będziemy mogli udzielić.
Michał Piechocki Wicestarosta Wągrowiecki - to, że PZD jest w Warszawie i jest centralnym stowarzyszeniem na całą Polskę to też jest siła przebicia ale tylko do odpowiednich projektów. Np. do programu operacyjnego, który realizuje określone ministerstwo, tam właśnie PZD może taki projekt złożyć.
Czesław Greczyło – reprezentuję Związek Spółek Wodnych w Złotowie. Trzy ROD są członkami spółki wodnej (dwa w Złotowie i jeden w Jastrowiu). Współpraca układa się dobrze, spotkamy się z zarządami spółek raz na kwartał. Co roku konserwujemy urządzenia w tych ogrodach. Służymy pomocą techniczną w zakresie melioracji. Aby uzyskać dotację trzeba wykonać pracę i mieć środki własne także wspierane przez miejscowe Starostwo W dalszym swoim wystąpieniu odpowiadał na pytania działkowców.
Elżbieta Thomas – to, że tylu gości dzisiaj mamy świadczy o tym, że naprawdę ogrody działkowe są ważne w każdym środowisku. Możemy zawsze liczyć na pomoc samorządowców o czym doświadczyliśmy prowadzać walkę w różnych sprawach. Jest to także zasługą Pań i Panów Prezesów ROD, którzy potrafią współpracować z samorządami. Chciałam serdecznie podziękować władzom samorządowym i Prezesom ROD, którzy na co dzień solidnie pracują aby ogrody mogły dobrze funkcjonować.
Jolanta Mysiak Prezes ROD „Pod Gruszą” w Chodzieży – mamy świadomość, że uzyskanie dotacji unijnych jest trudne. Dlatego na Kolegium Prezesów ROD w Chodzieży podjęliśmy decyzję i opracowaliśmy propozycję treści uchwały dla Rady Miasta, która umożliwi nam składanie wniosków o dotacje z budżetu samorządu. Tę propozycję przekazaliśmy Burmistrzowi Chodzieży. Zwracamy się z prośbą do OZ o zorganizowanie szkolenia na temat wymogów formalnych i procedur dotyczących opracowania i składania wniosków.
Jolanta Sobieszczyk – odczytała list Z-cy Prezydenta Miasta Piły Beaty Dudzińskiej skierowany do działkowców uczestników konferencji, w którym gratuluje aktywności i owocnych obrad w zakresie pozyskiwania środków finansowych na realizowane inicjatywy. Ze swej strony dodała, że ogrody działkowe zostały uwzględnione w programie w ramach współpracy z organizacjami samorządowymi – na rok 2016 przeznaczono kwotę 5 000,-zł.
Andrzej Wirkus Prezes ROD im. Kusocińskiego w Pile – w moim ogrodzie (i nie tylko) widzę potrzebę realizacji inwestycji dot. instalacji zlewni dla toalet ekologicznych oraz budowy wiat na pojemniki do odpadów komunalnych. Realizacja tych zadań powinna być uwzględniona na pozyskiwanie środków w ramach programów ekologicznych i ochrony środowiska.
Paweł Kolendowicz Prezes ROD „Transportowiec” w Trzciance – to, że nie możemy wyciągnąć ręki po pieniądze z UE jest konsekwencją naszego działania na rzecz jedności i przeciwko rozdrobnieniu ROD ponieważ jeżeli nie będziemy oddzielnym stowarzyszeniem to nie możemy korzystać z lokalnych programów. Czy nie są to działania celowe - wyłączcie się to dostaniecie.
Maria Fojt Wiceprezes OZ – musimy podjąć inicjatywę i pojechać na rozmowy do Urzędu Marszałkowskiego by szczegółowo sprecyzować nasze potrzeby i uzgodnić w ramach jakiego programu możemy je realizować. Musimy wywalczyć taki program na 2017 rok i w tym celu w najbliższym czasie delegacja winna udać się do Urzędu Marszałkowskiego na rozmowy. Najbliższy do realizacji w naszych warunkach będzie program z funduszu ochrony środowiska.
Wojciech Urban Prezes ROD im. St. Staszica w Czarnkowie i Przewodniczący Okręgowej Komisji Rewizyjnej PZD – mamy sprzyjający klimat w gminach, miastach i powiatach. Nie słyszą nas natomiast w ministerstwach – Infrastruktury i Budownictwa, Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Środowiska.
Marian Ostaszewski Sekretarz OZ – przekazał informację o pracach w Krajowej Radzie PZD nad elektronicznym programem księgowym, który ma jednocześnie uwzględniać funkcje ewidencyjne i sprawozdawczość. Zwrócił się do Prezesów ROD o zgłaszanie swoich oczekiwań co taki program, poza działem księgowym winien zawierać.